Dit stopwoordje is niemand vreemd...want "D'oh" is zowat Homers antwoord op alles. Een onderzoek aan de universiteit van Amsterdam toont aan dat 'doh' of toch minstens een zeer gelijkende variant, een prehistorische origine heeft en wel eens een van de eerste woorden zou kunnen zijn die de mens ooit heeft uitgesproken.
Zo zouden de vorm en mechanismen van de mond, keel en andere delen van het vocale kanaal onze voorouders een miljoen jaar geleden de mogelijkheid hebben geboden te spreken, hoewel slechts in beperkte mate.
Klinkers zouden allemaal geklonken hebben als 'uh' en aangezien een 'd' daar verbazingwekkend goed bij aansluit, wordt 'duh' een overtuigende kandidaat voor een van de vroegste, menselijke vormen van verbale communicatie. Bart de Boer, onderzoeker en expert in spraakevolutie, stelt dat ook 'buh' tot de mogelijkheden behoort.
Research
Aangezien mond, tong en keel hoofdzakelijk zijn opgebouwd uit zacht weefsel, blijft maar weinig bewijsmateriaal over binnen de wereld van de fossielen. Toch is er een fundamenteel element dat wel onderzoekbaar is: het tongbeen.
Bij apen is dit tongbeen verbonden met een grote buidel die 'luchtzak' genoemd wordt. Hierdoor klinken geluiden dieper en groter. Onze prehistorische voorgangers zouden zo'n 3,3 miljoen jaar geleden een gelijkaardige luchtzakconstructie hebben gehad. Zelfs het vocale kanaal van de Homo Erectus had vermoedelijk nog een gelijkaardige opbouw.
Om nu te simuleren welk effect deze luchtzak moet gehad hebben op de klankproductie, creëerde dokter De Boer plastieken modellen van mond, tong en keel waarvan enkele met luchtzak. Vervolgens produceerde hij klinkerachtige geluiden door lucht te stuwen door de verschillende modellen.
Hij nam al deze resultaten op en in een volgende fase werden mensen gevraagd deze klanken te identificeren. Wanneer ze de klinker in kwestie goed konden onderscheiden, kregen ze de opname een tweede keer te horen, maar nu met veel meer lawaai, waardoor het identificatieproces werd bemoeilijkt.
Resultaat?
De klanken geproduceerd door de buizen zonder luchzak - gelijkaardig aan onze huidige vocale constructie - waren makkelijker te onderscheiden. Deze bevindingen ondersteunen de evolutionaire gedachte dat het krimpen van de luchtzak noodzakelijk was om complexere en heldere klanken te produceren en aldus communicatie aanzienlijk te verbeteren.
Meer klanken betekende dat meer informatie kon worden gedeeld en de kans op overleven in een gevaarlijke, prehistorische wereld ook ineens aanzienlijk steeg. Dit verlies van de luchtzak zou zo'n 500.000 jaar geleden hebben plaatsgevonden met een evolutie van 'duh' en 'buh' naar veel complexere woorden die klanken zouden gehad hebben, gelijkaardig aan bijvoorbeeld 'perpetual'.
Slotgedachte
Bart de Boer sluit af: "Als je bedenkt hoe de prehistorische mens leefde: jagend op mammoeten, neushoorns en andere grote, gevaarlijke dieren, denk ik niet dat we er vandaag nog waren geweest als ze dat hadden moeten doen zonder een behoorlijk goed communicatiesysteem
Geen opmerkingen:
Een reactie posten