Terdoodveroordeelde Saddam-regime leeft 22 jaar in donker hol

Schrik niet bij het zien van deze beelden, maar de mensonterende omstandigheden waarin Jawad al-Shammari 22 (!) jaar geleefd heeft zijn huiveringwekkend. De Irakees kreeg de doodstraf van het regime van Saddam Hoessein, maar dook onder in een smal ondergronds hol van een halve meter op twee meter. Meer dan een oude radio, wat kookgerei, een kopij van de Koran en een stoel had hij al die tijd niet nodig.

Al-Shammari's zwanenzang begon in 1979: het regime van Saddam verdacht hem ervan lid te zijn van de oppositie, omdat hij een aanhanger was van de Dawa-partij van Mohammed Baqir al-Sadr. De man vluchtte van schuilplaats naar schuilplaats tot hij besloot nabij zijn ouderlijke huis een put te graven. Meer dan twee decennia zou hij uiteindelijk onderduiken. Zelfs bij de begrafenis van zijn broer, wel geëxecuteerd door Saddam, kon hij niet aanwezig zijn.

De zwaarste momenten waren toen zijn moeder erg ziek werd. Zij voorzag haar zoon immers van eten en drinken. Na een tijdje vielen ook zijn tanden uit en werd zijn gezondheid bijzonder slecht. In 2003 kwam de redding. De Amerikanen vielen Irak binnen, het einde van Saddams rijk was een feit.

"Bedankt mama"
"Dankzij mijn moeder leef ik nu nog. Ze bracht me eten en zorgde ervoor dat ik telkens wat frisse lucht kon inademen. Het enige wat me die periode rechthield, was de Koran. Af en toe kwam ik uit de kelder. Vooral 's nachts ging ik dan een wandeling maken."

Op een van die wandelingen zou hij zijn neefje van vier tegen het lijf zijn gelopen. Die schrok zodanig dat hij het bewustzijn verloor. "Alsof hij een spook had gezien natuurlijk, met mijn lange baard en stinkende kleren." Negen jaar leeft al-Shammari nu al bovengronds. Makkelijk heeft de vijftiger het niet. hij vindt geen werk en heeft nauwelijks centen. Ook van de overheid moet hij niets verwachten. "Ze beschouwen mij niet als een politiek gevangene want ik zat nooit in de cel", klinkt het.